فرجام صدام، عبرتي براي ديگر ديكتاتورها

از رهبري جمعي سخن گفت، اما به تنهايي تصميم گرفت. از حقوق بشر گفت، اما مدافع زور و اجبار بود. بشريت نه تنها هيچ وقت نخواهد توانست به چنين رهبري افتخار كند، بلكه از بردن نامش نيز شرم خواهد كرد

تيترآنلاين - چاپ نخست كتاب «فرجام ديكتاتور» تاليف «جان سيمپسون» با ترجمه عسگر قهرمانپور بناب، از سوي انتشارات خرسندي منتشر و روانه بازار نشر شد.به گزارش خبرگزاري كتاب ايران، اين اثر، شرح حالي واقعي از زندگي صدام است كه از زمان به قدرت رسيدن تا فرجامش براي عبرت‌آموزي آيندگان از عاقبت ديكتاتورها بازگو شده است.

تورگينيف، داستان دروغگوي بزرگي را نوشته است كه نصيحت مي‌كرد: «وقتي كار بدي مي‌كنيد، در محكوم كردن كارهاي بد، بلندتر از ديگران داد و فرياد راه بيندازيد. وقتي به ثروت چشم داريد، در محكوم كردن شيادي و حقه‌بازي بيشتر از ديگران گلو پاره كنيد!». ماكياول نيز توصيه‌هاي مشابهي به دولتمردان مي‌كرد. او مي‌گفت: «دولتمردان بايد بيان كننده ترحم، وفاداري، انسانيت، صميميت و احساسات مذهبي باشند... ظاهري را كه شما داريد همه مي‌بينند، فقط معدودي حدس خواهند زد شما در واقع چه هستيد و اين كسان هم جرات نخواهند كرد به مقابله به افكار توده كه اساس عظمت توده است برخيزند!»

شايد صدام نوشته تورگينيف و ماكياول را نخوانده بود، اما به اين قاعده وقيحانه با استادي تمام عمل مي‌كرد. او نيز مانند استالين سخني نگفت كه عكس آن را عمل نكند. از رهبري جمعي سخن گفت، اما به تنهايي تصميم گرفت. از حقوق بشر گفت، اما مدافع زور و اجبار بود. بشريت نه تنها هيچ وقت نخواهد توانست به چنين رهبري افتخار كند، بلكه از بردن نامش نيز شرم خواهد كرد.

زماني كه صدام در دوران جواني‌ زنداني شد، همواره كتاب‌هاي استالين را مطالعه مي‌كرد. او در پايه‌ريزي زيرساختارهاي اطلاعاتي كشورش نيز از الگوهاي استالينيستي استفاده كرد. اگرچه كيش شخصيتي وي با استالين متفاوت بود اما مي‌توان در بسياري از شيوه‌هاي حكومت‌داري، او را با استالين مقايسه كرد.

صدام نيز مانند استالين، به اظهار نظر درباره تاريخ علاقه وافري داشت. او مي‌خواست هم‌چون بسياري از سفاكان تاريخ كه بر حال حكومت مي‌راندند بر آينده نيز حكومت كند. او در ميدان‌ها و مكان‌هاي اصلي كشور، بناهايي را به نام و افتخار خود مي‌ساخت، نام‌هاي بسياري از كارخانه‌ها و شهرها را عوض مي‌كرد و نام خود را بر آنها مي‌نهاد. صدام به گمان اين كه افرادي در آينده خطري برايش به وجود خواهند آورد آنان را از ميان برد، اما به قول يكي از نويسندگان، هيچ‌كس نمي‌تواند به ميل خود بر دادگاه تاريخ

” وقتي كار بدي مي‌كنيد، در محكوم كردن كارهاي بد، بلندتر از ديگران داد و فرياد راه بيندازيد. وقتي به ثروت چشم داريد، در محكوم كردن شيادي و حقه‌بازي بيشتر از ديگران گلو پاره كنيد! “

حكم كند. دادگاه تاريخ مانند بسياري ديگر از ديكتاتورها، او را نيز به محكمه كشاند.

جدا از آمريكايي‌ها كه مي‌خواستند از دادگاه تاريخ به نفع خود بهره‌برداي كنند، همه آنهايي كه مانند صدام بر مردم خويش ظلم و ستم كردند و نام عدالت را براي مردم و اجراي آن را براي خويشتن و فرزندان خويش برگزيدند، روزي در دادگاه تاريخ محكوم خواهند شد. به قول يك ضرب‌المثل آسيايي «حاكمان بد حتي در قبر نيز نمي‌توانند پناهگاهي پيدا كنند. نسل‌هاي آينده، خاطره آنها را زنده نگه مي‌دارند و گذشت بيست قرن هم نمي‌تواند ننگي را كه با نام آنان در آميخته است پاك كند.»

كتاب «فرجام ديكتاتور» را جان سيمپسون نوشته است. كمتر كسي در دنياي خبرنگاري است كه نام او را نشنيده باشد. او بيش از 40 سال در حرفه روزنامه‌نگاري و خبرنگاري تجربه دارد. مدير بخش امور بين‌المللي بي‌بي‌سي بوده است. تاكنون در بيش از 100 كشور دنيا كه درگير جنگ بوده‌اند از نزديك گزارش داده است. با بيشتر رهبران دنيا نيز گفت‌وگو كرده است: صدام حسين، اسامه بن‌لادن، نلسون ماندلا، مارگارت تاچر، ميخاييل گورباچف، ياسر عرفات، معمر قذافي، بنيانگذار جمهوري اسلامي و رهبر فقيد ايران آيت‌الله خميني(ره) و بسياري از ديگر رهبران جهان.

كتاب حاضر، شكل رمان ندارد و آن‌چه مي‌خوانيم به صورت مستند و حاصل روزهاي سخت و بسياري بوده كه براي سيمپسون چيزي جز پاي لنگ و گوش كر نداشته است.

هرچند سيمپسون تلاش كرده است بدون جانب‌داري از كشوري يا شخصيتي، تمامي واقعياتي را كه ديده است بيان كند و چه بسا به خاطر همين رك‌گويي بوده است كه همواره با اعتراض شديد مقامات آمريكايي روبه‌رو بود، ولي نمي‌توان برخي اظهاراتش را در مورد توجيه عملكرد انگليس در تهاجم به عراق و دوران استعماري اين كشور در عراق ناديده گرفت. بي‌گمان انگليس نيز هم‌چون آمريكا با هدف آزادسازي اين كشور دست به تهاجم نزد و نظرسنجي‌هاي افكار عمومي عراق گواهي بر اين امر است.

نبايد فراموش كرد انگليس يكي از متحدان اصلي آمريكا در حمله به عراق بود و از اين‌رو نويسنده به نوعي تلاش مي‌كند از اقدامات تهاجمي هردو كشور در عراق دفاع كند و حتي اقدامات مبارزان عراقي در دفاع از كشورشان را در قالب تروريسم تبيين مي‌كند. با اين حال، بسياري از اطلاعاتي را كه بازگو كرده است مورد اعتراض شديد سازمان‌هاي اطلاعاتي قرار گرفته است. نوشتن چنين كتابي چندان هم صرف بازگويي حوادث و رويدادهايي نبوده است كه سيمپسون در جنگ‌هاي 2003 و 1991 عراق مشاهده كرده است بلكه به زيبايي فرهنگ و كيش شخصيتي صدام را مورد كندوكاو قرار مي‌دهد و خواننده را با روان‌شناسي رهبران ديكتاتور به خوبي آشنا مي‌سازد.

چاپ نخست كتاب «فرجام ديكتاتور» در شمارگان 2000 نسخه، 400 صفحه و بهاي 60000 ريال راهي بازار نشر شد.