سال 88 هم با همه فراز و نشيب‌هايش به‌پايان رسيد و حالا ما مانده‌ايم كه اين آخر سالي چگونه پيشرفت‌هاي بسيار به‌دست آمده در عرصه فناوري اطلاعات و ارتباطات را در كنار انبوه فرصت‌هاي ازدست‌رفته آن جمع‌بندي كينم؟! خب شايد اين روش دسته‌بندي بد نباشد:

خوب‌ها

معجزه وايمكس: امسال، مهم‌ترين مساله خبرساز در حوزه فناوري اطلاعات و ارتباطات كشور، بي‌گمان ارائه خدمات وايمكس توسط ايرانسل بوده است. اين اتفاق به معجزه مي‌ماند، اما راستش را بخواهيد، هرجور حساب مي‌كنيم، مي‌بينيم يك جاي كار مي‌لنگد. اين‌طور نمي‌شود كه ما پاي خط دايل‌آپ و ADSL ثابت براي يك كانكشن در حد معمولي دلمان لك بزند و از آن طرف هم موبايل و پيامك‌مان هي بازي دربياورد، اما يك اينترنت چندگيگ بر ثانيه همراه داشته باشيم! خوب فعلا بهتر است نفوس بد نزنيم و ببينيم در سال آينده كار اين وايمكس به كجا مي‌كشد؟

رخ‌نمايي ساتنا: ساتنا يا «سامانه تسويه ناخالص آني» (RTGS) پس از راه‌اندازي سيستم‌هاي الكترونيكي داخلي بانك‌هاي گوناگون كشور و سپس اتصال آنها از طريق شتاب يا « شبکه تبادل اطلاعات بين بانکي» و دسترسي عموم به آنها از برخي روش‌ها مانند دستگاه‌هاي خودپرداز، گام ديگري بود كه دسترسي دارندگان حساب در هر يك از بانك‌ها از طريق اينترنت را به ديگر بانك‌‌هاي كشور فراهم مي‌آورد.

درصورتي كه استفاده از ساتنا در ميان عموم نهادينه شود، ميزان قابل توجهي در وقت و هزينه كاربران صرفه‌جويي خواهد شد و ما هم وظيفه خود مي‌دانيم كه تا جاي ممكن در نهادينه شدن استفاده از اينگونه خدمات الكترونيكي در ميان مردم بكوشيم.

البته اين سيستم فعلا محدوديت‌هايي نيز دارد (مانند محدوديت زماني انتقال و عدم تشخيص خودكار هويت گيرنده) كه صد البته مي‌دانيم با توجه به تحريم‌ها و ديگر محدوديت‌هاي بين‌المللي، برپايي همين سيستم كنوني هم خودش يك شاهكار است.

تونل توحيد: چه ربطي دارد؟! از نظر ما از آغاز تمدن بشري و حتي قبل از آن، هر چه پيشرفت و ارتقاء صورت گرفته، به‌خاطر افزايش ابزارهاي ارتباطي بوده است: از زبان و خط و جاده و نامه و روزنامه گرفته تا تلفن و تلويزيون و اينترنت، همه قابل ستايش‌اند و سودمند. براي ما فرق نمي‌كند؛ براي پديدآورندگانش يك پدر‌بيامرز مي‌گوييم.

بدها

آمد و نيامدهاي اپراتور سوم: اين داستان ديگر نخ‌نما شده؛ از بس كه همه درباره‌اش گفته‌اند و نوشته‌اند و اخبار متناقضش را هي تاييد و تكذيب كرده‌اند. به‌واقع اين خيلي بد است كه در كشور ما هنوز يك اجماع انديشه و راي يا توانمندي اجرا در ميان مسوولان وجود ندارد كه دست‌كم بتوان اپراتور مخابراتي را تعيين كرد.

ورود شركت مخابرات به خدمات ADSL: تا آنجا كه ما سراغ داريم، طبق مصوبات دولت و مجلس و مهم‌ترين آنها، اصل 44 قانون اساسي، قرار بود كه دولت در گسترش خصوصي‌سازي خدمات عمومي بكوشد. شايد هم به همين دليل بوده كه به‌علت گراني و بي‌كيفيتي خدمات ADSL ارايه شده توسط شركت‌هاي خصوصي شركت مخابرات خودش به‌عنوان ارائه‌كننده جزء وارد اين عرصه شد.

زشت‌ها

قطعي پيامك و اينترنت: اين داستان را هم كه ديگر همه باخبرند و دم خروسش هم كه پيداست! چند ماهي است كه در برخي مواقع، يك‌دفعه لنگر كشتي مي‌افتد روي فيبرنوري يا عمليات كابل‌برگردان مي‌شود يا باد مي‌زند دكل‌ها را مي‌اندازد و اينترنت و موبايل غش مي‌كنند. اما به‌راستي اين در شان كشوري مانند ايران در قرن 21 است؟ البته نبايد بگوييم كه در 21؛ زيرا كشور ما دست‌كم دوبرابر اين زمان پيشينه و تاريخ مدون در زمينه ارتباطات (از راه شاهي و خط تا پست و ارتباطات ديواني) دارد.

سوتي‌هاي IT مسوولان: ما نمي‌گوييم كه همه مسوولان بايد در زمينه فناوري اطلاعات و ارتباطات استادتمام باشند. اما معتقديم كه يك حداقل آگاهي بايد از اين قضيه داشته باشند يا با مشاوران خبره مشورت كنند يا دست‌كم در زمينه‌هايي كه تخصص ندارند با احتياط بيشتري سخن بگويند. قضيه جي‌ميل فرماندار محترم گتوند و كنترل تمامي ايميل‌ها و پيامك‌ها كه با آنتي‌پراكسي هم نمي‌شد جلويش را گرفت را قبلا گفته بوديم، حالا اين خبر كه خبرگزاري فارس منتشر كرده و هنوز هم روي وب‌سايت رسمي فرمانداري قم قرار دارد را ملاحظه بفرماييد: «نمايشگاه تخصصي فناوري اطلاعات و ارتباطات در 42غرفه خدمات و اطلاعات رايانه‌اي در قالب سخت‌افزار، نرم‌افزارهاي علوم اسلامي و دوربين‌هاي مدار بسته (!) و... در اختيار علاقه‌مندان قرار مي‌دهد.»

اميدوارم كه يادداشت آخر سال آينده، پر از «خوب‌ها» و كم از «بدها» و بدون «زشت‌ها» باشد.