تصميم گيري شورای امنیت درباره اعمال تحریم های بيشتر علیه ایران

تشدید تحریم صنایع نفت و گاز ایران و بنزین وارداتی «هدف» یاد شده است. گفته می شود در درجه‏ی اول تحریم فروش فراورده‏های نفتی، از جمله بنزین اعمال می شود.

شورای امنیت سازمان ملل در ماه فوریه درباره اعمال تحریم های «فلج کننده» علیه ایران تصمیم می گیرد. فرانسه عهده دار پیشبرد مذاکراتی است که احتمالا پیامدهای برای ایران خواهد داشت. این بار صحبت از تحریم های «فلج کننده» در میان است. هیلاری کلینتون، وزیر خارجه آمریکا از وضع تحریم های «هدفمند» علیه ایران حمایت کرده است. 

تشدید تحریم صنایع نفت و گاز ایران و بنزین وارداتی «هدف» یاد شده است. گفته می شود در درجه‏ی اول تحریم فروش فراورده‏های نفتی، از جمله بنزین اعمال می شود. دولت ایران اعلام کرده است که ذخیره بنزین کافی برای مقابله با تحریم های احتمالی در زمینه انرژی را دارد.
حسن منصور استاد نفت و انرژی در بریتانیا می گوید غرب سعی می کند ابتدا جلوی توسعه‏ی میادین گاز و نفت ایران را بگیرد.
«ایران نیازمند سرمایه‏گذاری بسیار در صنایع نفت و گاز است. وقتی این سرمایه‏گذاری عقب می‏افتد، سالانه در حدود ۱۰درصد از میزان استخراج کم می‏شود و منابع هم به صورت غیرقابل برگشت از بین می‏روند و ایران هم از این رهگذر ضرر می‏کند.»
تحریم‏هایی که طی سال های اخیر در قبال ایران اجرا شده، جلوی بسیاری از سرمایه‏گذاری‏ها را تا حدودي گرفته است. امروز ایران نیازمند نزدیک به ۴۰۰میلیارد دلار سرمایه‏گذاری در صنایع نفت و گاز است.

«اگر این سرمایه‏گذاری انجام نگیرد، هر سال ۱۰درصد از میزان تولید ایران کاهش پیدا می‏کند و در نتیجه برای پنج تا شش سال آینده، دیگر نفتی برای صادرات باقی نخواهد ماند.»
ایران نیازمند نزدیک به ۴۰۰میلیارد دلار سرمایه‏گذاری در صنایع نفت و گاز است از نظر میزان تولید گاز نیز به همین ترتیب است. تولید ایران در مقابل ذخایری که دارد، بسیار ناچیز است و تا کنون نتوانسته میادین گاز جنوبی را گسترش بدهد و به مرحله‏ی تولید برساند.

ایران می تواند به متحدینی نظیر چین امید داشته باشد؟
چین تاکنون سرمایه‏گذاری چند میلیاردی انجام داده و متعهد شده که تا ۱۵میلیارد دلار سرمایه‏گذاری در میادین نفت و گاز ایران انجام دهد. همین‏طور روسیه تعهد کرده است که در توسعه‏ی میادین گازی به ایران کمک کند. حسن منصور می گوید که با این حال نه تکنولوژی چین و روسیه با کشورهای اروپای غربی و امریکا قابل مقایسه است و نه این دو توان مقاومت درازمدت در برابر تصمیم های شورای امنیت را دارند.

«اگر تحریم به جایی برسد که از طریق شورای امنیت اعمال شود، قطعا جلوی فعالیت این کشورها نیز گرفته خواهد شد. حتی اگر آن‏ها به قطعنامه‏ی تحریم رأی ممتنع بدهند و راه را برای خود باز بگذارند، عملا مورد تنبیه دولت‏های اروپایی و امریکا خواهند بود و آن وقت مساله بر سر این خواهد بود که آیا این کشورها حاضرند در برابر همکاری‏ای که با ایران دارند، این زیان‏های بزرگ را در بازارهای اروپایی و امریکایی متقبل شوند؟» 
او می گوید مساله‏ی ایران برای چین و روسیه از زوایای مختلفی مطرح است و روسیه در موقعیت متفاوتی قرار دارد.
«روسیه علاقه‏مند است ایران مورد تحریم قرار بگیرد و به این ترتیب تحت چتر حمایتی روس‏ها باقی بماند تا روس‏ها علاوه بر جنبه‏های دیگر، بتوانند در مورد گاز ایران این تصمیم را بگیرند که نگذارند گاز ایران به بازار اروپا راه پیدا کند و راه آن را در صورت لزوم فقط به سوی هندوستان و پاکستان باز کنند.» تولید گاز ایران در مقابل ذخایری که دارد، بسیار ناچیز است و تا کنون نتوانسته میادین گاز جنوبی را گسترش بدهد و به مرحله‏ی تولید برساند 

پیروز مجتهدزاده استاد ژئوپلیتیک در لندن معقتد است دولت‏های غربی نمی‌توانند از اهرم تحریم برای به زانو در‌آوردن ایران استفاده کنند، چون به گفته او تحریم زمانی تاثیر گذار است که بتواند مردم را تحریک ‏کند فشار بیشتری روی دولت خود بیاورند و چنین چیزی در کشوری امکان دارد که حد معینی از دمکراسی در ‌آن برقرار است. به نظر او در ایران دولت مطلقا به این فشارها اهمیت نمی‌دهد. او در عین حال معقتد است که کشورهای غربی بارها به ایران اولتیماتوم داده اند و بارها مهلت تعیین کرده‌اند.

«دولت آقای احمدی‏نژاد خیلی وقت است که بلوف‏های غرب؛ مجموعه‏ی اروپا و امریکا، سازمان ملل متحد و آژانس بین‏المللی انرژی هسته‏ای را خوانده است و جای تاسف دارد که غرب متوجه این وضعیت نیست و توجه نمی‏کند که نه تاکتیک تهدید جنگی و نه تاکتیک تحریم اقتصادی می‏تواند در این زمینه مؤثر باشد.»

این احتمال داده می شود که در صورتی سرسختی دولت ایران، آنگاه مرحله بعدی تحریم های «فلج کننده» برسد: تحریم خرید نفت از ایران! ایران بارها ادعا کرده که زیان چنین تحریمی بیشتر متوجه تحریم کنندگان است. ولی حسن منصور استاد نفت و انرژی می گوید اگرچه ایران از مهمترین صادرکنندگان نفت است ولی غرب از پس این مرحله نیز برخواهد آمد. «از حدود ۸۰ میلیون بشکه نفت در روز، حدود دو میلیون بشکه از ایران صادر می‏شود. شرکت‏ها هم به یک اندازه در آن سهیم نیستند. در نتیجه شرکت‏های امریکایی که طی سالیان گذشته دست‏شان از منابع ایران دور بوده، زیاد متضرر نخواهند بود. وقتی به مرحله‏ی تحریم برسد، دولت‏ها (زیان وارده به) شرکت‏های متضرر در جاهای را دیگر جبران می‏کنند.»

به نظر او در شرایط کنونی، کاهش حدود دو میلیون بشکه نفت در روز از میزان مصرف جهانی، برای اوپک قابل ترمیم است و یکی دو کشور عضو اوپک با افزایش تولید می‏توانند جای ایران را بگیرند. بنابراین تحمل این مرحله برای دنیای غرب، آنقدرها هم مشکل نخواهد بود.
نیلوفر خسروی

مرجع : خبرگزاری دويچه وله