مدير كل پژوهش و نوآوري نهاد كتابخانههاي عمومي به سنجش اخير اين اداره كل بر اساس دادههاي پيمايش سرانه مطالعه ايرانيان در سال 89 اشاره كرد و گفت: اين پژوهش كه با هدف تعيين درصد كتابنخوانان ايراني انجام شد، نشان داد 42/16 درصد باسوادان ايراني و 31 درصد كل جمعيت ايران ( با احتساب 3/15 درصد بيسواد) اهل هيچ مطالعه غير درسي نيستند.
محمد خندان با بيان اين مطلب به خبرگزاري كتاب ايران توضيح داد: در ديدار اخير دبير كل نهاد كتابخانههاي عمومي و معاونان وي با مقام معظم رهبري، معظم له بر لزوم برنامهريزي نهاد براي كتابخوان كردن افرادي كه اهل مطالعه نيستند، تاكيد كردند. بر اين اساس پژوهشي از سوي اين اداره كل براي شناسايي درصد افرادي كه اهل مطالعه نيستند از اقشار مختلف اجتماعي، سطح تحصيلات، قوميت و جنسيت انجام شد.
خندان تصريح كرد: اين پژوهش كه بر اساس دادههاي سنجش سال 89 سرانه مطالعه ايرانيان انجام شد، نشان داد 42/16 درصد باسوادان ايراني و 31 درصد كل جمعيت كشور اهل هيچ مطالعه غير درسي نيستند. 57/42 درصد باسوادان (6/57 درصد كل جمعيت) كتاب درسي هم نميخوانند؛ 96/43 درصد باسوادان (99/58 درصد كل جمعيت) روزنامه نميخوانند و 44/31 درصد باسوادان ايراني (47/46 درصد كل جمعيت) اهل مطالعه نشريات نيز نيستند.
وي افزود: همچنين 1/43 درصد باسوادان (13/58 درصد كل جمعيت كشور) قرآن و ادعيه نميخوانند و 1/74 درصد باسوادان (13/89 درصد كل جمعيت) اهل مطالعه كتاب الكترونيك نيستند.
خندان خاطرنشان كرد: اين پژوهش بر اساس دادههايي است كه در پيمايش سال 89 به سفارش شوراي فرهنگ عمومي كشور توسط شركت «پارس خبره» انجام شده بود و صحت آن به درستي دادههاي پيمايش وابسته است.
خندان با بيان اينكه در اين سنجش، تفكيك سني بيمطالعگي نيز مشخص شده است، توضيح داد: به عنوان نمونه در بررسي كتابنخوان بودن ايرانيان به اين نتيجه رسيديم كه 29 درصد افراد 10 تا 14 ساله، 47 درصد 15 تا 19 سالهها، 40 درصد افراد 20 تا 24 ساله، 43 درصد 25 تا 29 سالهها، 46 درصد افراد 30 تا 34 ساله، 48 درصد افراد داراي سن 35 تا 39 سال، 49 درصد 40 تا 44 سالهها، 45 درصد افراد داراي سن 45 تا 49 سال، 48 درصد 50 تا 54 سالهها، 49 درصد افراد بين سن 55 تا 59 سال، 46 درصد 60 تا 64 سالهها، 54 درصد افراد داراي سن 65 تا 69 سال، 52 درصد 70 تا 74 سالهها، 59 درصد افراد داراي سن 75 تا 79 سال، 55 درصد 80 تا 84 سالهها، 71 درصد افراد داراي سن 85 تا 89 سال و 100 درصد افراد داراي سن 90 سال به بالاي ايران اصلا كتاب غير درسي نميخوانند.
وي همچنين گفت: 48 درصد مردان و 43 درصد زنان ايراني اهل خواندن كتاب غير درسي نيستند؛ اين امر نهاد كتابخانههاي عمومي را ملزم ميكند براي افزايش شوق مردان ايراني به مطالعه برنامهريزي كند. در عين حال 45 درصد زنان ايراني اهل مطالعه روزنامه نيستند كه اين سرانه در مردان 40 درصد است.
خندان افزود: 58 درصد مردان و 48 درصد زنان ايراني اهل مطالعه نشريات نيستند. 48 درصد مردان و 38 درصد زنان قرآن نميخوانند و 74 درصد زنان و مردان ايراني اهل مطالعه كتاب الكترونيك نيستند.
وي خاطرنشان كرد: 23 درصد روستانشينان و 13 درصد شهرنشينان ايراني اهل هيچ مطالعه غير درسي نيستند. ضمن اينكه 56 درصد روستاييان و 41 درصد شهرنشينان ايران كتاب غيردرسي نميخوانند.
مدير كل پژوهش و نوآوري نهاد كتابخانههاي عمومي كشور افزود: بررسيها نشان داد استانهاي چهارمحال و بختياري، اصفهان، خراسان جنوبي، آذربايجان غربي، سيستان و بلوچستان، خراسان شمالي، كهگيلويه و بويراحمد و مركزي به ترتيب كمترين كتابخوانان كشور را دارند. استان قم بيشترين كتابخوانان را به خود اختصاص داده است.
وي با بيان اينكه 14 درصد تهرانيها اهل هيچ مطالعهاي نيستند، گفت: 45 درصد تهرانيها كتاب غيردرسي نميخوانند، 39 درصد روزنامه نميخوانند، 49 درصد اهل مطالعه قرآن نيستند، 56 درصد تهرانيها هم نشريه نميخوانند و 81 درصد نيز كتاب الكترونيكي مطالعه نميكنند.
خندان افزود: در ايران 48 درصد متاهلها، 40 درصد مجردها و 53 درصد افرادي كه متاركه كردهاند، اهل هيچ مطالعه غير درسي نيستند.
وي گفت: بررسيها نشان داده، كمترين قشر كتابنخوان ايراني به افراد داراي مدرك كارشناسي و بالاتر (چهار درصد) اختصاص دارد. از سوي ديگر آمار كتابخوانان در ميان افرادي كه درآمد بالاتري دارند بيشتر است.