آيا مي گذارند مسائل بينالمللي توسط كشورهاي جهان سوم بين خودشان حل شود؟
پايگاه اطلاع رساني «سلون» - ايراس , 7 خرداد 1389 ساعت 17:07
نويسنده : ماكسيم ساموروكوف
ايران حاضر است همزمان 1200 كيلوگرم از اورانيوم خود را به خارج واگذار كند، ولي نه به روسيه و فرانسه، بلكه به تركيه. ممكن است كساني تصور كنند كه مسأله حل شده،...
تيترآنلاين- پايگاه اطلاع رساني سلون، در تحليلي از مساله هسته اي ايران نوشت، خود مسأله ايران مهم نيست، مهم اين است كه چه كسي اين مسأله را حل كند. رهبران برزيل و تركيه بعد از انجام موفقيت‌آمیز مذاكرات سه جانبه در تهران فقط چند ساعت وقت داشتند تا از نقش غيرعادي خود به عنوان «عوامل خبرساز جهاني» لذت ببرند.
لولا و اردوغان احساس پيروزي كرده و انتظار داشتند كه ساير دولت‌ها به عنوان شاكر جلوي پاي آنها بيافتند. اما به ظاهراً ساير دولت‌ها چنين قصد ندارند و گويا امروز يا فردا به قطعنامة چهارم تحريم عليه ايران رأي خواهند داد. ظاهراً اين قطعنامه را بايد پاداش همكاري سازندة ايران تلقي كرد. علتش اين است كه ايران با كشورهاي «اشتباه» يعني برزيل و تركيه همكاري كرد، در حالي كه بايستي با قدرتهاي بزرگ مانند آمريكا، بريتانيا و روسيه تعاملات خود را تنظيم ميكرد! اما واقع امر اين بود كه به تصور تهران، اگر ايران در برابر اين قدرت‌‌ها كوتاه مي‌آمد، اعتبارش از بين مي‌‌رفت. اما به باور تهران، سازش با مستعمرات و شبه‌‌مستعمرات سابق كه از دست جهان‌خواران رنج برده‌اند، امر متفاوتي است.
به گزارش تيترآنلاين به نقل از ايراس، برزيل و تركيه و به عبارت دقيق‌تر، لولا دا سيلوا، رئيس جمهور برزيل و رجب طيب اردوغان، نخست وزير تركيه، ظرف دو روز، اقدامي كردند كه بزرگترين قدرتهاي جهان طي چند سال اخير نتوانسته بودند اين مهم را به انجام برسانند. ايران با جامعه بينالمللي كنار آمد و حاضر شد اورانيوم 3.5 درصدي خود را جهت نگهداري به خارج بفرستد و در عوض سوخت خارجي رآكتور خود را دريافت كند. ولي جهان متمدن از قهرمانان خود تشكر نكرد، بلكه به موفقيت‌‌هاي آنها حسادت ورزيد.
وقتي كه شب 17 مي، ايرانيان و ترك‌‌ها با احساس وظيفه انجام شده به خواب مي‌رفتند، در واشنگتن هيلاري كلينتون، وزير امور خارجه آمريکا بيدار شد. او در جلسه مجلس سناي آمريكا شركت كرد و با يك كلمه همه دستاوردهاي ديپلماتيك همتايان برزيلي و تركيه‌‌اي خود را خنثي كرد. به گفته كلينتون، آنها كارشان بسيار خوب و پسنديده است، ولي شوراي امنيت سازمان ملل متحد در هر حال عليه ايران كه تن به گذشت‌‌هايي نيز داده، مجموعه جديد تحريم‌ها را اعمال خواهد كرد. وي افزود كه اعضاي دائم ديگر شوراي امنيت و از جمله روسيه و چين نيز از اقدامات ايالات متحده حمايت مي‌كنند.
كلينتون گويا متوجه نشد كه لولا و اردوغان، تهران را به قبول همان طرح تبادل اورانيومي متقاعد كرده‌اند كه شش قدرت بزرگ چند ماه قبل، در پاييز سال 2009 بر آن پافشاري مي‌كردند. در آن زمان اعضاي دائم شوراي امنيت و آلمان به ايران پيشنهاد كرده بودند كه 1200 كيلوگرم از اورانيوم 3.5 درصدي خود را به روسيه و فرانسه بفرستد و از آنجا همان اورانيوم را با غناي بالا دريافت كند. ولي تهران مي‌‌خواست كه اين مبادله در خاك ايران و به صورت قسمت، قسمت صورت بگيرد. همين امر مانع از نهايي شدن معامله شد. و حالا رئيس جمهور برزيل و نخست وزير تركيه، محمود احمدي‌نژاد را متقاعد كرده‌اند از اين شرط‌هاي مكمل طرف ايراني دست بكشد و ايران ناگهان پيشنهاد آنها را قبول كرد.
ايران حاضر است همزمان 1200 كيلوگرم از اورانيوم خود را به خارج واگذار كند، ولي نه به روسيه و فرانسه، بلكه به تركيه. ممكن است كساني تصور كنند كه مسأله حل شده، اما واشنگتن اين طور فكر نمي‌‌كند. ديپلمات‌‌هاي آمريكايي طي چند ماه اخير مشغول طراحي پيش‌نويس قطعنامه جديد تحريم سازمان ملل درباره ايران بوده‌اند. آنها با همه اعضاي دائم شوراي امنيت سازمان ملل مذاكرات دشواري داشته و آنها را به همكاري متقاعد كرده‌اند. حتي حاضر واشنگتن براي عملي شدن اين منظور خود گذشت‌‌هايي نيز از خود نشان داده و به برخي طرف‌ها امتيازاتي نيز داده است.
اما زماني كه همه توافقات هماهنگ شد و همه كشورها حاضر بودند قطعنامه جديد را تصويب كنند، برزيلي‌‌ها دخالت كرده و همه چيز را خراب كردند. حالا آمريكا بايد از خير تلاش‌‌هاي چندين ساله خود جهت حل و فصل مسأله ايران بگذرد، به حاشيه روند مذاكرات برود و نقش اول را به برزيل و تركيه واگذار كند. طبيعي است كه واشنگتن از اين گزينه راضي نيست. آمريكايي‌ها وانمود كردند كه هيچ اتفاقي نيافتاده و ترجيح دادند در مسير شناخته شده قبلي حركت كنند.
تنها آمريكايي‌ها نبودند كه اينطور رفتار كردند. تصادفي نيست كه كلينتون به حمايت روسيه و چين از تحريمهاي جديد اشاره كرد. اين حرف‌ها درست بود. 19 ماه مي سرگئی لاوروف، وزير امور خارجه روسيه تصريح كرده بود كه مسكو با متن قطعنامه درباره ايران موافق است. نماينده چين در سازمان ملل نيز به صورت مبهم‌تري اظهارات مشابهي را تكرار كرد، اما او نيز حرف‌هاي خانم كلينتون را تكذيب نكرد. روندهاي نشان مي‌دهد كه اتفاق‌نظر عجيبي شكل گرفته است. پنج عضو دائم شوراي امنيت سازمان ملل به سرعت همه اختلافات داخلي خود را فراموش كرده و عليه خطر از دست دادن انحصار در زمينه اتخاذ تصميمات كليدي بينالمللي جبهه‌گيري كرده‌اند.
برزيل، تركيه و ايران مي‌‌توانند الگو و سابقه سياسي وحشتناكي ايجاد كنند. اگر از اين به بعد، مهم‌ترين مسأله بينالمللي توسط كشورهاي جهان سوم بين خودشان حل شود، قدرتهاي بزرگ مجبور خواهند شد نقش ناظران عادي را بازي كنند. قضيه ايران تازه اول كار است. اگر كار خوب پيش برود، ممكن است بعد از آن هند و پاكستان، تركيه و ارمنستان، هر دو كره و حتي عرب‌‌ها و يهودي‌‌ها بدون دخالت «گروه‌‌هاي 6 بزرگ» با هم به توافق رسيده و مشكلاتشان را حل كنند.
تا‌‌كنون قدرتهاي بزرگ حتي به همديگر اجازه نمي‌‌دادند اين طور رفتار كنند. هر زمان كه مسأله كمابيش جدي بروز ميكرد، هميشه گروه‌‌هاي چهار جانبه، پنج جانبه يا شش جانبه با عضويت ايالات متحده، اروپا، روسيه و چين تشكيل مي‌‌شدند. ولي اين دفعه برزيل و تركيه كه تنها به خاطر دريادلي، بزرگ‌منشي و سخاوتمندي سرشار قدرتهاي بزرگ به آنها اجازه داده شد تا عضو گروه 20 شوند، مي‌‌خواهند ظرف دو روز سيستم عادي حل و فصل مسايل بينالمللي را كه طي ده‌ها سال شكل گرفته است، ويران كنند. به همين علت احتمال زيادي مي‌رود كه تا پايان ماه مي جاري تصميم درباره تحريمهاي جديد عليه ايران اتخاذ شود.
واردات بعضي انواع سلاح‌‌هاي متعارف براي تهران ممنوع شده، بازجويي كشتي‌‌هاي ايراني مظنون به حمل تجهيزات براي غني‌سازي اورانيم مجاز و دارايي خارجي چند نفر ديگر از مسئولين سپاه پاسداران انقلاب اسلامي توقيف خواهد شد. تركيه و برزيل كه عضو شوراي امنيت سازمان ملل متحد و مخالف تحريم‌ها هستند، نمي‌توانند از اين كار ممانعت كنند. آنها عضو موقت اين شورا هستند و از حق وتو بهره‌مند نيستند. تنها كاري كه آنها مي‌‌توانند براي اعمال نفوذ در نتيجه رأي‌گيري كنند، ممانعت از جمع شدن 9 رأي مثبت (از 15 رأي اعضاي شورا) براي اين قطعنامه است. ولي بعيد است كه آنها موفق شوند. از اعضاي موقت ديگر شورا تا كنون فقط لبنان مخالفت خود را با تحريم‌ها ابراز كرده است.
کد مطلب: 330
آدرس مطلب: http://titronline.ir/vdcjfyetzuqet.sfu.html?330