كنترل بر فضاي مجازي

14 بهمن 1388 ساعت 9:11

فرمانده نیروی انتظامی، اسماعیل احمدی‌مقدم، 25 دی‌ماه با این ادعا که «اس ام اس‌ها و ایمیل‌ها از جایی فرستاده می‌شود که کاملا در کنترل ما قرار دارد» به کاربران اینترنتی هشدار داد «تصور نکنند که آنتی پروکسی جلویش را می‌گیرد...

معاون فرهنگی اجتماعی سازمان بسیج، سرتیپ محمد علی نائینی، عصر شنبه، دهم بهمن‌ماه، به خبرنگاران گفت «بسیج به عنوان متولی مقابله با جنگ نرم راه کارهایی را در دست انجام دارد که در سال آینده فضای مجازی را به تسخیر نیروهای حزب اللهی در آورد.» برنامه‌ی نیروهای بسیج و سپاه پاسداران برای کنترل امکانات ارتباطی، به ویژه تلفن همراه و اینترنت از سال‌ها پیش آغاز شده. به رغم این، محمد علی نائینی مي گويد، ما تاکنون «درک درستی از فضای مجازی نداشتیم.» مرکز پژوهش‌های مجلس در چند گزارشی که در سال‌های اخیر در مورد اینترنت منتشر کرده «سطح آگاهی نیروهای امنیتی و انتظامی» از اینترنت را «نامناسب» خوانده و بر لزوم آموزش این نیروها تاکید کرده است. 

فرمانده نیروی انتظامی، اسماعیل احمدی‌مقدم، 25 دی‌ماه با این ادعا که «اس ام اس‌ها و ایمیل‌ها از جایی فرستاده می‌شود که کاملا در کنترل ما قرار دارد» به کاربران اینترنتی هشدار داد «تصور نکنند که آنتی پروکسی جلویش را می‌گیرد و این تصور اشتباه را نداشته باشند که کنترل نمی‌شوند.» این سخنان با واکنش‌های مختلف روبرو شده است؛ عده‌ای این کار را غیر قانونی خواندند و عده‌ای از کارشناسان ارتباطات معتقدند گرچه امکان کنترل هر گونه ارتباطی به لحاظ تئوری وجود دارد اما مسائل تکنیکی آن وجود دارد.

هر چند اصل 25 قانون اساسی هر گونه شنود و تجسس در ارتباط‌ تلفنی، مکالمه و ... شخصی افراد را ممنوع و مستلزم داشتن حکم قانونی کرده است و ماده 582 قانون مجازات اسلامی نیز این کار را جرم اعلام کرده است. احمدی‌مقدم هشتم بهمن‌ماه در «همایش ائمه جماعت فجر آفرین» از انتقاد به نیروی انتظامی در مورد غیرقانونی بودن شنود مکالمه‌های تلفنی و اس‌ام اس‌ها را «بی‌اساس» خواند. فرمانده ناجا کنترل راه‌های ارتباط مجازی را ضرورت برقراری نظم در کشور عنوان کرده و برخی از رسانه‌های خارجی را متهم می‌کند «به اتاق جنگ روانی و هدایت عملیات» اعتراضی تبدیل شده‌اند. 

سال‌ها پیش از آغاز کنترل سایت‌های اینترنتی، تلاش‌های وسیعی برای استفاده از اینترنت و كنترل بر آن آغاز شده بود. حوزه‌ی علمیه‌ی شهر قم از نخستین نهاد‌هایی است که استفاده از اینترنت را وارد برنامه‌های روزانه ی خود کرد.

در سال 1377 نخستین کافی‌نت شهر قم در ساختمانی کار خود را آغاز کرد که «مركز تحقیقات كامپیوتری علوم اسلامی» و «پایگاه حوزه» فعالیت خود را در آن آغاز کردند. این کافی‌نت که در خدمت طلاب و دانشجویان قرار داشت اولین و تا مد‌تها تنها مرکز دسترسی عمومی به اینترنت محسوب می‌شد. احمدی‌مقدم در دیدار امامان جمعه از «صدر نشینی حوزه علمیه در فضای مجازی» تقدیر کرده است. این «صدر نشینی» ظاهرا بیشتر در حوزه انتشار احکام شرعی و معارف اسلامی به دست آمده است.

فرماندهان سپاه و بسیج در همان حال که از «صدر نشینی حوزه در فضای مجازی» و «تسخیر فضای مجازی در سال آینده» سخن می‌گویند، در گفتار و رفتار خود نشان می‌دهند به توفیق دلخواه در کنترل این فضا دست نیافته‌اند. به گزارش خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی، ایرنا، اسماعیل احمدی‌مقدم هشتم بهمن ماه «خواستار گسترش و فعالیت بیشتر متدینین در این حوزه شد.» معاون فرهنگی بسیج نیز اعتراف می‌کند این نیرو درک درستی از این فضا نداشته است.

در دادگاه متهمان ناآرامی‌های پس از انتخابات دهمین دوره ریاست جمهوری، عضویت در شبکه‌های اجتماعی مانند «فیس‌بوک، ارسال ایمیل یا مراجعه به برخی از سایت‌های اینترنتی از جرم‌های اصلی متهمان ذکر شده است. نیروی انتظامی و امنیتی می‌گویند «دشمنان خارجی» از طریق همین ارتباط‌ها به سازماندهی اعتراض‌ها در ایران و دامن زدن به ناآرامی‌های ماه‌های گذشته پرداخته‌اند و هدف‌شان براندازی نظام است. 

برخی از تحلیلگران معتقدند اگر ادعای نیروی انتظامی در مورد کنترل همه جانبه ارتباط‌های مخابراتی و اینترنتی شهروندان درست باشد، این نیروها باید از امکاناتشان برای شناسایی کسانی بهره می‌گرفتند که «عاملان و سازمان‌دهندگان آشوب و اغتشاش» خوانده می‌شوند. كارشناسان علوم ارتباطات می‌گویند اما کنترل کامل فضای مجازی برای هیچ دولت و دستگاهی ممکن نیست.

کد مطلب: 65

آدرس مطلب: http://titronline.ir/vdcg4.93aak9nrrp.html?65