تيترآنلاين - چگونه مي توان ملاک اشتغال را يک ساعت کار طي هفته دانست؟

چگونه مي توان ملاک اشتغال را يک ساعت کار طي هفته دانست؟

اگرچه اعلام شده اين تعريف مبتني بر تعريف سازمان جهاني کار مي باشد اما درباره انطباق اين تعريف با شرايط اجتماعي و اقتصادي کشورمان ترديدهاي جدي وجود دارد

اگرچه رئيس مرکز آمار خبر کاهش نرخ بيکاري به 11.1 درصد را که از سوي معاون اول رئيس جمهور عنوان شده بود، تاييد کرد، اما سوالات بدون پاسخ فراواني از سوي بسياري از منتقدان آمارهاي اشتغال زايي و نرخ بيکاري وجود دارد که تلاشي براي پاسخ به آن ها صورت نمي گيرد. اين سوالات بدون پاسخ عبارتند از:

۱ - از تاريخ 1389.5.21 که آخرين گزارش مستند مرکز آمار درباره نرخ بيکاري با عنوان «چکيده نتايج طرح آمارگيري نيروي کار - بهار ۱۳۸۹» منتشر شد، هيچ گونه گزارش مستندي درباره نرخ بيکاري و ساير شاخص هاي مرتبط با آن از جمله جمعيت فعال اقتصادي، نرخ مشارکت اقتصادي و گزارش نرخ بيکاري به تفکيک گروه هاي سني و استان هاي کشور منتشر نکرده است.

بر اين اساس تاکنون نرخ بيکاري بر مبناي طرحي تحت عنوان «طرح آمارگيري نيروي کار» در هر فصل صورت مي گرفت و طي آن نماي نسبتا روشني از وضعيت بازار کار مشخص مي شد، ولي هم اکنون معلوم نيست که آيا چنين طرحي همچنان اجرا مي شود و آيا نرخ بيکاري اعلام شده بر مبناي چنين طرحي است يا خير؟

۲ - اما نکته اي فراتر از انجام شدن طرح آمارگيري نيروي کار بحث تعريف مفاهيم اصلي مربوط به اشتغال و بيکاري است. چنان که هنوز اقدام موثري درباره تغيير در تعريف «فرد شاغل» صورت نپذيرفته است. بر مبناي آن چه به صورت رسمي از سوي مرکز آمار اعلام شده است فرد شاغل يعني کسي که طي هفته حداقل يک ساعت کار کرده باشد. اگرچه اعلام شده اين تعريف مبتني بر تعريف سازمان جهاني کار مي باشد اما درباره انطباق اين تعريف با شرايط اجتماعي و اقتصادي کشورمان ترديدهاي جدي وجود دارد و بايد به اين سوال پاسخ داد که در شرايطي که بخشي از شاغلان موقت با بيش از يک ساعت کار در هفته و حتي چند روز کار در هفته نمي توانند درآمدي مطابق حداقل دستمزد سالانه تعيين شده از سوي قانون کار را دريافت کنند، چگونه مي توان ملاک اشتغال را يک ساعت کار طي هفته دانست؟

۳ - نکته ديگر سوالات بدون پاسخي است که درباره آمار اشتغال زايي وجود دارد. براساس گفته وزير تعاون، کار و رفاه اجتماعي طي نيمه نخست سال يک ميليون شغل ايجاد شده است.

هر چند رئيس مرکز آمار اعلام کرده است درباره اين آمار نمي تواند اظهارنظر کند. اين وضعيت نشان مي دهد که هنوز حتي در داخل دولت و براي اصلي ترين مرجع آماري دولت ملاک ايجاد شغل قابل پذيرش نيست پس از ديگران چه توقعي وجود دارد که آن چه پر از ابهام و ترديد است را بپذيرند! مسئولان مدعي ايجاد 1.6 ميليون شغل در سال گذشته و يک ميليون شغل در نيمه نخست سال بهتر است مشخص کنند اين ميزان اشتغال خالص ايجاد شغل و مشاغل تعطيل شده است يا صرفا شامل مشاغل ايجاد شده بدون اشاره به شغل هاي از دست رفته است؟ همچنين بايد مشخص شود برخي انتقادهايي که از سوي برخي افراد نظير رئيس کميسيون جهاد اقتصادي مجلس مبني بر هم پوشاني آمار اشتغال زايي مطرح مي شود تا چه حد صحت دارد؟ به گفته اين نماينده مجلس گاه آمار يک شغل ايجاد شده از سوي کميته امداد به عنوان نهاد معرفي کننده فرد متقاضي شغل و بانک به عنوان پرداخت کننده تسهيلات به صورت مجزا اعلام شده و به عنوان ۲ شغل محسوب شده است! بايد مشخص شود در سطح استان ها مرجع اعلام اشتغال ايجاد شده و تصفيه آمار موازي و تکراري نهادهاي مسئول درباره مشاغل ايجاد شده کيست؟

۴ - اما سوال اساسي درباره آمار اشتغال زايي و کاهش نرخ بيکاري مربوط به شاخص هاي کلان اقتصادي کشور و ارتباط آنان با آمار اشتغال زايي و نرخ بيکاري است و همچنان به اين سوال اساسي پاسخ داده نشده است که چگونه با وجود کاهش نرخ رشد اقتصادي طي سال هاي اخير به حدود ۳ تا ۴ درصد، شاخص هاي اشتغال زايي روبه بهبود گذاشته است؟ اين يک رابطه ساده است: «هر چه رونق و رشد اقتصادي کمتر شود ميزان فعاليت واحدهاي اقتصادي و نياز آنان به مشاغل جديد نيز کاهش مي يابد.» اگر اين استدلال اقتصادي ساده قابل قبول است چگونه با وجود کاهش نرخ رشد اقتصادي طي ۳ سال اخير نرخ بيکاري و آمار اشتغال زايي روند رو به بهبود دارند؟!