تيترآنلاين - تعداد ازدواج مهم است یا دوام آن؟!

همین آمارهای محدود و معدود هم می‌‌تواند مشکلاتی را که موجب گسست خانوادگی در ایران و به ویژه در مناطق شهری پرجمعیت شده است تا حد زیادی بازگو کند

اخیراً سازمان ثبت احوال آمار ازدواج، طلاق و ولادت و فوت ۲ ماهه ابتدایی سال را منتشر کرد. اگر قرار باشد تنها براساس آمارهای همین ۲ ماه به بررسی آن از جنبه تحولات اجتماعی و به عنوان یک پدیده جامعه‌شناختی بپردازیم البته که چندان راه به صواب نمی‌بریم و حتی شاید نتوان آنرا به‌عنوان مصداقی آماری از آنچه که در طول سال اتفاق می‌افتد مورد تاکید قرارداد اما با در نظر داشتن عدم قطعیت حتی این آمار نیز می‌تواند موجب نگرانی و محمل بحث و بررسی از جنبه جامعه‌شناختی و رصد تغییرات و تحولات آن قرار گیرد.

۷۹ هزار و ۲۶۰ مورد ازدواج و ۳۷ هزار و ۷۰۱ مورد طلاق در همین ۲ ماه به ثبت رسیده است. نسبت این ۲ عدد با یکدیگر نشان‌دهنده آن است که به تقریب در برابر هر ۲ ازدواج شاهد ثبت یک مورد طلاق هستیم. نگاه جزیی‌تر البته بیشتر نگرانمان می‌کند.۹۲۷۲ مورد ازدواج ثبت شده در استان تهران و ۶۲۲۹ مورد طلاق در همین استان و در همین بازه زمانی یعنی تقریباً از هر ۳ ازدواج، ۲ مورد طلاق. با اختلاف قابل توجه در نسبت ازدواج و طلاق سراسری. اگر آمار جزیی‌تری در دست بود می‌شد ارزیابی کرد که سن طلاق چه وضعیتی در این آمار دارد و یا جداشده‌ها در چه سطح اندیشه‌ای و درآمدی و از کدامیک از طبقات اجتماعی بوده‌اند تا بتوان به تحلیل‌های جامعه‌شناختی بهتری رسید اما همین آمارهای محدود و معدود هم می‌‌تواند مشکلاتی را که موجب گسست خانوادگی در ایران و به ویژه در مناطق شهری پرجمعیت شده است تا حد زیادی بازگو کند. از جمله اینکه برخلاف تصور نظام حکمرانی و دولت و مجلس، برای تقویت نهاد خانواده‌ها صرفاً افزایش میزان وام ازدواج با بهره کم چاره کار نیست.

ممکن است عده‌ای را به ازدواج تشویق کند اما پایداری ازدواج به مجموعه عوامل فرهنگی و به ویژه اقتصادی مهمی بستگی دارد که به نظر می‌رسد گویی نمی‌خواهند یا نمی‌توانند نگاه کارشناسانه‌ای به آن داشته باشند چون به اقدامات سخت و بنیادینی نیازمند است که هیچ نسبتی با اقدامات دم دستی و ناکارآمدی چون صرف افزایش میزان وام بدون بهره یا کم بهره و فشار بر شبکه بانکی منجر به افزایش میزان بدهی‌های رو به تزاید دولت به بانک مرکزی و کسری بودجه و رشد تورم و … ندارد. برای آنکه بهتر نکته را دریابیم و صرفاً نخواهیم از تهران و استان تهران بگوئیم آمار خراسان رضوی که نگینی چون بارگاه عشق را در انگشتری خود دارد هم چندان تفاوتی ندارد. ۷۱۲۵ ازدواج در برابر ۴۰۶۸ طلاق. در اینجا هم نسبت ازدواج به طلاق کمتر از دو برابر است. یعنی بیش از ۲ طلاق از هر ۴ ازدواج! در اصفهان هم همین‌طور که این استان را در رتبه سوم بیشترین طلاق صورت گرفته نشان می‌دهد با ۲۰۰۰ مورد طلاق…

این آمارها البته باید نظام حکمرانی را به مساله لزوم توجه به آمایش سرزمینی و بحران‌های اجتماعی پدیدار در مراکز مهم جمعیتی کشور و نوع زیست‌اجتماعی در آن هم توجه دهد. اینکه چرا و به چه دلیل مهاجرپذیرند و با وجودی که ظرفیت جمعیت‌پذیری آنها سال‌هاست تکمیل شده همچنان با هجوم مهاجرین روبرویند و انباشت مطالبات برآورده نشده و انواع تبعیض و فاصله‌‌های طبقاتی و بی‌قراری‌های مدام، سکونت در ابرشهرهای شلوغ و رشد حاشیه‌نشینی چه بر سر جماعت و زندگی و بنیان‌های خانوادگی آنها می‌آورد. در کنار مشوق‌های مادی کم‌اثر و البته هزینه‌زا برای نظام بانکی به منظور تسهیل ازدواج، به فکر پایداری و طول عمر آن هم هستیم؟ هم برای رونق ازدواج، و هم برای فرزند‌آوری بیشتر، همه می‌دانیم که چه اقداماتی به عنوان پیش نیاز مطرح است. کنترل تورم، ثبات اقتصادی، رشد اشتغال مولد و پایدار و تلاش در جهت ایجاد آرامش و قرار اجتماعی و البته ایجاد وفاق و اتحاد ملی و توجه تام و تمام به تقویت سرمایه اجتماعی از جمله مهمترین این اقدامات است و البته فهرست این پیش نیازها بسی بیش از اینهاست. از جمله استفاده از ظرفیت نخبگانی در نهاد تصمیم‌گیری و توجه به شایسته‌سالاری و پرهیز از یکجانبه‌نگری و انحصارطلبی و …