تيترآنلاين - نجات درياچه اروميه اولويت هزارم دولت هم نيست

نجات درياچه اروميه اولويت هزارم دولت هم نيست

با خشک شدن درياچه اروميه طوفاني که از مديترانه وارد ايران شده و به سمت شرق حرکت مي کند، حتي ممکن است نمک ها را به اردبيل، زنجان و قزوين نيز برساند

دبيرکل خانه کشاورز پيشنهادات مطرح شده براي احياي درياچه اروميه را عجيب و غريب توصيف کرد و گفت: انتقال آب از ارس به دليل نبود سهميه براي ايران قابل اجرا نيست.
دکتر عيسي کلانتري، دبير کل خانه کشاورز در گفتگو با موج با اعلام اين مطلب اظهار داشت: درياچه اروميه آبگيري است که متوسط وسعت آن بين 6000-550 کيلومتر مربع است.
وي افزود: حوضه اين درياچه از کوه هاي مرز ترکيه تا سبلان را شامل شده و اين گستره آبي تاثير بسزايي در تنظيم درجه حرارت منطقه دارد.
کلانتري خاطر نشان ساخت: بدون درياچه اروميه محيط زيست منطقه معني ديگري پيدا خواهد کرد و اصولا ادامه حيات در استان هاي همجوار به شدت زير سوال مي رود.
وي گفت: متاسفانه در کشورهاي جهان سوم کمتر به مسايل طبيعي کشورها اهميت داده اند و ساختار زيست محيطي و طبيعي مناطق، در تصميم گيري ها و حفظ ساختارها همواره مغفول مي ماند.
دبير کل خانه کشاورز افزود: زماني مسئولين، سياستگذاران و حاکمان متوجه اشتباهات خود مي شوند که کار از کار گذشته است.
وي با اشاره به جمعيت کم کشور در گذشته، خاطر نشان ساخت: پيش از اين نقل و انتقالات اندک بود و دخالت بشر در محيط زيست به مراتب محدودتر بوده و خطرات جدي براي آن ايجاد نمي کرد.
کلانتري ادامه داد: افزايش روزافزون انتظارات در جامعه و حاکميت رفاه بيشتر سبب شده که محيط زيست اولين قرباني اين تقاضاها و پاسخ به آن باشد.
وي تصريح کرد: افزايش جمعيت، افزايش تقاضا براي مصرف مواد غذايي و آب را نيز به همراه داشته است.
دبير کل خانه کشاورز اذعان داشت: بهبود وضعيت زندگي با افزايش تقاضا، سهم محيط زيست از منابع را مي کاهد تا به سهم انسان ها افزوده شود.
وي تغيير اقليم و درجه حرارت را تابعي از افزايش مصرف، جمعيت و زندگي ماشيني دانست و گفت: تغيير اقليم در شمالغرب کشور سبب شده اين منطقه با خشکسالي هاي بيشتري مواجه شود.
کلانتري افزود: به موازات خشکسالي ها کاهش جيره طبيعي درياچه اروميه از آبهاي جاري و زيرزميني در آذربايجان نيز به دليل برداشت اضافي بخش کشاورزي و ساير بخش ها، ميزان آب ورودي به اين درياچه را کاهش داده است.

تبخير در حوضه آبخيز درياچه اروميه 4 برابر بارش است
دبير کل خانه کشاور ميزان بارش طبيعي در حوضه آبخيز اروميه را به طور متوسط 320 ميليمتر اعلام کرد و گفت: ميزان تبخير در اين منطقه بين 1200-1100 ميليمتر است.
وي افزود: در اين منطقه تبخير 4 برابر بارش است.
کلانتري با اشاره به توسعه کشاورزي به صورت قانوني و غيرقانوني، اظهار داشت: شهرها در اطراف درياچه اروميه گسترش يافته و افزايش جمعيت، ميزان آبهاي ورودي به درياچه را روز به روز کمتر کرده است.
وي ادامه داد: به طوري که امروز رودخانه هاي حوضه درياچه اروميه آبي را وارد اين درياچه نمي کنند مگر آن که از سدها سرريز شوند و مازاد آب آنها به درياچه برسد.
دبير کل خانه کشاورز تعداد سدهاي بزرگ و کوچک موجود در حوضه درياچه اروميه را 25 سد اعلام کرد و گفت: اين سدها آبهاي ورودي به درياچه را مسدود کرده اند.
وي ادامه داد: به موازات سدها، حفر چاه ها غيرمجاز و مجاز در حوضه درياچه اروميه سبب شده آبي از زيرزمين به درياچه وارد نشود.
کلانتري اظهار داشت: در حال حاضر عمق آب درياچه اروميه به طور متوسط کمتر از 6 متر بوده و در حاشيه آن بيش از 140 متر باتلاق و لجنزار ايجاد شده است.
وي خاطر نشان ساخت: شرايط فعلي درياچه اروميه نشان مي دهد، آبهاي زير زميني وارد بستر درياچه نمي شوند بنابراين به اندازه مابه التفاوت بارش هاي مستقيم که حدود 300 ميلي متر است و تبخير 1100 ميليمتري، از ارتفاع آب درياچه اروميه کاسته شده است.
دبير کل خانه کشاورز متوسط وسعت درياچه را حدود 6 هزار کيلومتر مربع اعلام کرد و گفت: در حال حاضر اين وسعت به کمتر از 2 هزار کيلومتر مربع رسيده است.
وي بالاترين ارتفاع آب درياچه از سطح تراز دريا طي سال 74 را 1 هزار و 275 متر دانست و افزود: در حال حاضر اين رقم به 1 هزار و 270 متر رسيده، يعني از متوسط ارتفاع آب 5 متر کاسته شده است.

تخليه شهرهاي بزرگ در اثر خشک شدن درياچه اروميه
کلانتري اظهار داشت: غلظت نمک در درياچه اروميه 40 درصد است.
وي گفت: اين به مفهوم آن است که آب درياچه به گلي از نمک تبديل شده و در واقع درون درياچه آب وجود ندارد بلکه محلول اشباع شده اي از نمک در آن جريان دارد.
دبير کل خانه خاطر نشان ساخت: دو سوم سطح درياچه اروميه خشک شده و اگر درياچه اروميه به طور کامل خشک شود، اهالي منطقه ناچار به کوچ مي شوند.
وي تصريح کرد: با خشک شدن درياچه اروميه طوفاني که از مديترانه وارد ايران شده و به سمت شرق حرکت مي کند، حتي ممکن است نمک ها را به اردبيل، زنجان و قزوين نيز برساند.
کلانتري اذعان داشت: با خشک شدن درياچه اروميه، شهرهاي تبريز، مياندوآب و غيره مجبور به تخليه خواهند شد.
وي تاکيد کرد: تغيير رفتارهاي جمعيت ساکن در آذربايجان، هزينه هاي سنگيني بر کشور وارد خواهد کرد.
دبير کل خانه کشاورز ادامه داد: اين هزينه ها صدها برابر بيشتر از مبالغي است که بايد براي احياي درياچه اروميه پرداخت شود.

اتمام سدهاي نيمه تمام منطقه، اندک آب ورودي به درياچه اروميه را متوقف مي کند
کلانتري با اشاره به اثرات مهاجرت اجباري در منطقه آذربايجان، اظهار داشت: اثرات سوء اکولوژيکي و زيست محيطي در حوضه درياچه اروميه غير قابل پيش بيني است.
وي ادامه داد: درياچه اروميه با سدهاي ساخته شده فعلي دچار مشکلات عديده اي شده است اما با اتمام سد ستارخان و ساير سدهاي در دست ساخت، قطره اي آب وارد درياچه اروميه نخواهد شد.
دبير کل خانه کشاورز هزينه خشک شدن درياچه اروميه را 100 ها ميليارد دلار اعلام کرد و گفت: با چند درصد اين هزينه ها مي توان در ميان مدت درياچه اروميه را احيا کرد.
وي افزود: با اين روش جلوي کاهش توليد و مهاجرت به شهرها همچنين تخريب محيط زيست عليرغم بروز خشکسالي ها گرفته خواهد شد.

ميانگذر درياچه اروميه عاملي براي خشک شدن آن نيست
کلانتري ميانگذر درياچه اروميه را عاملي براي خشک شدن آن ندانست و تصريح کرد: ميانگذر در فاصله 14 کيلومتري دو طرف، داراي دهانه بوده و آب در آن جريان دارد.
وي افزود: در زير پل 99 درصد آب درياچه جريان داشته و اخيرا نيز تلاش مي کنند تا در غرب درياچه يک دهنه ايجاد کنند، با اين روش 1 درصد باقيمانده آب نيز جريان خواهد يافت.
دبير کل خانه کشاورز خاطر نشان ساخت: محيط زيست مي خواهد بي تدبيري خود را به گردن ديگران بياندازد.
وي تاکيد کرد: محيط زيست وقتي بايد وارد عمل مي شد که چندين سد در حوضه آبخيز اروميه ايجاد شده و جيره آب درياچه را قطع کردند.
کلانتري اضافه کرد: يا اينکه بايد جلوي ايجاد چاه هاي غيرمجاز را مي گرفت زيرا عامل خشکي درياچه بهره برداري بيش از حد از منابع آب هاي جاري و زير زميني است.

خشک شدن اروميه براي آذربايجان غربي کمتر مشکل ايجاد مي کند
دبير کل خانه کشاورز با تاکيد بر غير قابل پيش بيني بودن اثرات زيانبار خشک شدن درياچه اروميه، گفت: خشک شدن اين درياچه براي مردم آذربايجان غربي تبعات کمتري را به همراه خواهد داشت.
وي افزود: زيرا مسير باد در منطقه از غرب به سمت شرق بوده و آذربايجان غربي چندان درگير نخواهد شد.
کلانتري گفت: 98-97 درصد مشکلات آتي مربوط به استان هاي غربي بوده و اين مناطق از نظر درجه حرارت و تغيير اقليم بيشتر دچار معضل مي شوند.

پيشنهادات عجيب و غريب براي احياي درياچه اروميه
دبير کل خانه کشاورز پيشنهادات مطرح شده براي احياي درياچه اروميه را عجيب و غريب توصيف کرد و گفت: انتقال آب از ارس به دليل نبود سهميه براي ايران قابل اجرا نيست.
وي افزود: براي انتقال آب از ارس به سمت درياچه اروميه بايستي در بخشي از مسير پمپاژ آب تا ارتفاع 700 متري انجام شود.
کلانتري ادامه داد: نه ايران سهمي از آب ارس دارد و نه اينکه پمپاژ آب از اين رودخانه، مقرون به صرفه است.
وي انتقال آب از خزر را نيز غير منطقي دانست و تصريح کرد: در خزر نيز بايد آب تا ارتفاع بيش از 1000 متر پمپاژ و وارد درياچه اروميه شود.
دبير کل خانه کشاورز اذعان داشت: اين پروژه ها از نظر مهندسي امکان پذير بوده اما به لحاظ اقتصادي چندان توجيه پذير نيست.
وي تنها راه نجات درياچه اروميه را بهينه کردن مصرف آب در بخش کشاورزي و حوضه آبخيز اين درياچه اعلام کرد. کلانتري گفت: بايد آب صرفه جويي شده به درياچه منتقل شود و مسئولين از افزايش سطح زير کشت در استان هاي آذربايجان شرقي و غربي به شدت جلوگيري کنند.
وي تاکيد کرد: دولت بايد تمامي هزينه هاي افزايش بهره وري آب بخش کشاورزي در حوضه درياچه اروميه را که حدود 600 هزار هکتار است، بپردازد.
دبير کل خانه کشاورز اظهار داشت: دولت نبايد به هيچ وجه اجازه برداشت از آب صرفه جويي شده را براي کشاورزران صادر کند و بايستي اين آب مستقيما وارد درياچه اروميه شود.
وي گفت: اصلاح ساختار شبکه هاي آبياري و بهبود راندمان آب بايد در سطوح زير کشت پاياب سدها با جديت دنبال شود.
کلانتري افزود: با اين روش 3-2.5 ميليارد متر مکعب آب وارد درياچه اروميه خواهد شد.
وي هزينه هاي ناشي از اجراي سيستم آبياري تحت فشار براي بهبود راندمان آب در بخش کشاورزي را 4-3 ميليارد دلار اعلام و تصريح کرد: ظرف 5 سال اين سيستم بايستي در اراضي کشاورزي حوضه آبخيز اروميه پياده شود.
دبير کل خانه کشاورز در خصوص برنامه هاي دراز مدت براي نجات اروميه، اظهار داشت: به موازات اقدامات انجام شده براي افزايش راندمان آب، بايستي از برخي منابع آبي مرزي که ايران سهمي از آن دارد، بخشي از نياز آبي درياچه اروميه تامين شود.
وي اظهار داشت: رودخانه زاب از جمله منابعي است که ايران از حق آبه خود استفاده نکرده و بايد سهم کشور به درياچه اروميه بازگشت داده شود.
کلانتري افزود: از طريق رودخانه زاب 1.5 ميليارد متر مکعب آب وارد سد دوکان در عراق مي شود.
وي ادامه داد: سهم ايران از اين رودخانه حدود 750 ميليون متر مکعب است که در حال حاضر فقط از 50 ميليون متر مکعب آن استفاده مي کنيم.
دبير کل خانه کشاورز اذعان داشت: در حال حاضر با حفر تونل فقط بخشي از آب سرشاخه هاي زاب را وارد سدهاي حوضه آبخيز درياچه اروميه کرده اند.
وي ادامه داد: مسئولين بايد با ايجاد سد اجازه ندهند آب زاب وارد کشور عراق شود و سپس اين آب را به داخل درياچه باز گردانند.
کلانتري خاطر نشان ساخت: در صورت اجراي عمليات مهندسي در منطقه، طي 15-10 سال پس از اتمام عمليات، درياچه اروميه به وضعيت نرمال باز خواهد گشت.

نجات درياچه اروميه نياز به مديريتي با اختيارات فراتر از دولت دارد
دبير کل خانه کشاورز اظهار داشت: نجات درياچه اروميه نياز به مديري با اختيارات فراتر از دولت دارد.
وي افزود: اين فرد بايد با طي 6-5 سال اقدامات ضربتي براي نجات اروميه انجام دهد.
کلانتري با اشاره به آغاز حرکت هاي مردمي براي نجات اروميه، گفت: امروز مردم دريافته اند که چه خطري آنها را تهديد مي کند.
وي افزود: اما دولت براي احياي درياچه اروميه همکاري نمي کند.
دبير کل خانه کشاورز اذعان داشت: نجات درياچه اروميه اولويت دست چندم دولت بوده و سياست ها در منطقه شمالغرب بيشتر بر ايجاد اشتغال، رفاه، احداث کارخانه و فرودگاه متمرکز شده است.
وي تاکيد کرد: نجات درياچه اروميه اولويت منحصر به فرد و شماره يک منطقه شمال غرب کشور است.
کلانتري گفت: اما در حال حاضر نجات اين درياچه اولويت هزارم دولت هم نيست.