وزارت ارشاد امكان نظارت كيفي بر ترجمه‌ها را ندارد
7 بهمن 1388 ساعت 17:46
در ايران؛ نمايشگاه با هدف فروش كتاب بر پا مي‌شود و اگر در اين بين يك ناشر ايراني با ناشري خارجي رابطه برقرار كرد بايد كلاهمان را هوا بيندازيم.
كاوه ميرعباسي درباره آنچه اختيار و انتخاب كتاب ازسوي مترجم تلقي مي‌شود، گفت: انتخاب كتاب ازسوي ناشران و مترجمان براي ترجمه و انتشار از قاعده مشخص پيروي نمي‌كند و كتاب بيشتر به صورت تصادفي براي ترجمه انتخاب مي‌شود.
ميرعباسي در گفت و گو با ايلنا، گفت: در برخي از موارد هم؛ ناشران تنها به سمت ترجمه كتاب‌هايي كه موفقيت‌هاي اقتصادي براي آنها خواهد دانست كه نهايتا به عدم وجود نگاهي ريزبين در اين عرصه دامن زده است؛ مي‌روند و اين موجب مي‌شود؛ آثار برجسته‌اي از امكان ترجمه به زبان فارسي برخوردار نشوند.
اين مترجم، مهم‌ترين دليل چنين بي‌نظمي‌هايي را پذيرفته نشدن معاهده كپي‌رايت ازسوي ايران در جوامع بين‌المللي عنوان كرد و گفت: علاوه بر اينكه براي ارتباط برقرار كردن با ناشران و نويسندگان خارجي بايد عضو اين معاهده باشيم، نبودن قانون كپي‌رايت در داخل كشور نيز ما را دچار سردرگمي مي‌كند.
وي توضيح داد: برخي از ناشران هستند كه خودشان با يك ناشر خارجي قرارداد مي‌بندند و حق كپي‌رايت چاپ آثار يك نويسنده در ايران را مي‌پردازند اما مدتي بعد درمي‌يابند اين آثار به صورت موازي درحال انتشار ازسوي يك ناشر ديگر است.
وي، همچنين با اشاره و تعريف نمايشگاه كتاب در جهان گفت: در همه جاي جهان نمايشگاه كتاب؛ فضايي است كه براي تقابل و انتقال حتي نشر بين ناشران در سطح بين‌المللي برگزار مي‌شود و دركنار آن ممكن است يك روز را به فروش عام كتاب‌ها اختصاص دهند اما در كشور ما دقيقا كار برعكس است.
وي افزود: در ايران؛ نمايشگاه با هدف فروش كتاب بر پا مي‌شود و اگر در اين بين يك ناشر ايراني با ناشري خارجي رابطه برقرار كرد بايد كلاهمان را هوا بيندازيم.
ميرعباسي درخصوص نحوه كار ناشران معتبر جهاني گفت: در غرب؛ شغلي پردرآمدي به نام مشاور انتشارات وجود دارد كه طي آن مشاوراني وظيفه دارند بازار كتاب‌هاي جهان را رصد كنند و بهترين‌ها را براي انتشار معرفي كنند. به همين دليل است كه كمتر اتفاق مي‌افتد اثر برجسته‌اي در يك كشور چاپ شود و از ديد ناشران خارجي دور بماند. اين همان ديد ريزبين و گسترده‌اي است كه ناشران ايراني با آن بيگانه‌اند.
اين مترجم درباره ارزيابي ترجمه‌ها ازسوي مترجمان افزود: در كشورهاي اروپايي معمولا ناشر براي اينكه اعتبارش به مخاطره نيفتد آثار مترجمين خود را توسط كارشناسان ترجمه كه خود مترجمين با سابقه‌اي هستند؛ چك مي‌كند. همچنين ناشر به توانايي‌هاي مترجمان خود آگاهي دارند و مي‌داند كه كدام مترجمان مي‌توانند فلان كتاب را بهتر از مترجمان ديگر ترجمه كنند و كار را به آنها مي‌سپارند.
اين نويسنده درخصوص هرچه بهتر از آب در آمدن ترجمه گفت: يك مترجم حرفه‌اي در جهان امروز با مولف كتاب مورد ترجمه‌اش رابطه دارد و طي تماس‌هايي از او راهنمايي مي‌گيرد تا اثر ترجمه شده تا حد امكان با اصل آن تفاوتي در فضا يا داستان نداشته باشد.
ميرعباسي اين نكته را نيز در ترجمه‌هاي موجود دركشور فراموش شده دانست چراكه او معتقد است: اكثر مترجم‌ها به دلخواه خود كتاب انتخاب مي‌كنند و به دلخواه خود آن را ترجمه مي‌كنند.
اين مترجم ضمن بيان اين مطلب كه وزارت ارشاد امكان نظارت كيفي بر ترجمه‌ها را ندارد، گفت: من معتقدم بايد تشكلي تحت عنوان خانه ترجمه تاسيس شود و كارشناسان خبره‌اي در آن حضور يابند و جريان‌هاي ترجمه را در كشور هدايت كنند.
وي در اين باره افزود: اگر چنين خانه‌اي تاسيس شود جا براي فعاليت‌هاي فراواني ازجمله برگزاري جايزه‌هاي ترجمه باز خواهد شد كه اين اتفاق مي‌تواند با تشويق مترجمان فعال در فضاي كنوني راه‌گشا باشد.
ميرعباسي در پاسخ به سئوالي درباره پديده خودسانسوري در بين مترجمين گفت: به نظر من يا بايد يك اثر را كامل ترجمه كرد يا آن را به طور كامل كنار گذاشت زيرا متوني كه با آن سر و كار داريم نمايندگان فرهنگ‌ها و تمدن‌هاي مختلف هستند و نبايد مورد سانسور ياتحريف قرار گيرند.
وي با اشاره به اين نكته كه در اغلب قراردادهايش ذكر شده كه او نبايد خودسانسوري بكند؛ ادامه داد. من هرگز بخشي از يك كتاب را حذف يا تغيير نمي‌دهم زيرا مميزي‌ها پس از كار من انجام مي‌شوند و البته اگر اصلاحات وارد شده ازسوي ارشاد به اصل كار صدمه نزند، آن كتاب را منتشر مي‌كنيم.
وي در پاسخ به سئوالي پيرامون نويسندگي و مترجمي دركنار يكديگر پاسخ داد: اولين شروعم به 12 سالگي‌ام برمي‌گردد كه در آن زمان به صورت حق‌التاليفي با كيهان بچه‌ها كار مي‌كردم در سن 14 سالگي نخستين كتابم با نام «افسانه‌هاي مجارستاني» در حوزه ترجمه ازسوي نشر اميركبير منتشر شد كه سال 80 نيز چاپ دوم آن به بازار آمد.
کد مطلب: 50
آدرس مطلب: http://titronline.ir/vdca1.nm449nwkk5.html?50