تيترآنلاين - آينده رشد منفي جمعيت ايران پيش از سال 1420

آيا مي توان گفت تا زماني كه شرايط ايجاد شغل و بار مالي زوج هاي جوان فراهم نگردد آنان در انديشه ازدواج باشند؟

اخيرا سرپرست پژوهشکده آمار گفته است پيش بيني هاي جمعيتي نشان مي دهند احتمال اين که جمعيت ايران قبل از سال1420 با نرخ رشد منفي مواجه شود، بسيار بالا است. در اين حال اگر نگاهي به اين سناريو داشته باشيم ذكر چند نكته قابل تامل است:

نخست اينكه اگر به خطر رشد منفي جمعيت به عنوان معضلي بنگريم در واقع آمارهاي كنوني نشان ميدهد در حال حاضر متوسط اندازه خانوارهاي کشور به کمتر از چهار نفر کاهش يافته، ميزان سالانه تولد ها به 13 ميليون نفر مواليد رسيده است و سرشماري سال 1390 نشان مي دهد كه ميانگين سن در نخستين ازدواج براي مردان 26 و براي زنان 23 سال است. حتي بر اساس برخي ديگر از سناريوهاي رشد جمعيتي سازمان ملل متحد در سال 2010 منتشر کرده است اگر ايران به همين صورت به ادامه جايگزيني جمعيتي بپردازد در 80 سال آينده جمعيت 31 ميليوني را تجربه خواهد کرد. اكنون نيز نرخ رشد جمعيت ايران نسبت به ساير کشورهاي خاورميانه پايين‌تر و به نرخ رشد کشورهاي پيشرفته نزديک شده است.

دوم اينكه اگر به آمارها توجه كنيم رشد جمعيت ايران براساس نتايج سرشماري سال 1390 به 1.3 درصد رسيده که به ميانگين رشد جمعيت جهان در سال 2011 ميلادي نزديک شده است. دراين حال اگر به پيامدهاي سياسي اقتصادي و امنيت فرهنگي و اجتماعي كاهش رشد عمده جمعيت نگاهي داشته باشيم بي شك كاهش عمده جمعيت در هر كشوري خطرات گوناگون و چند بعدي داشته و بر قدرت ژئوپلتيك سياسي و همچنين قدرت اقتصادي و ملي و همچنين تواناييهاي اجتماعي و فرهنگي هر كشوري تاثير گذار است . در همين راستا است كه كشورهايي همچون روسيه كه با خطر كاهش عمده جمعيت روبرو هستند برنامه هاي گوناگوني را براي مقابله با اين امر در نظر دارند. در كشور ما نيز خطراتي مانند کاهش نرخ رشد جمعيت، به مثابه كاهش توليد و افزايش سالمندان را ديد. چنانچه اكنون نيز ايران جزو 10 کشوري است که به سرعت به سمت کهن سالي در حال حرکت هستند.

سوم اينكه اگر نگاهي به علل و بسترهاي ايجاد كننده خطر كاهش عمده جمعيت و يا رشد منفي جمعيت در هر كشوري نظري داشته باشيم بايد گفت اين امر علل گوناگون اقتصادي اجتماعي فرهنگي و ... داشته و اگر قرار است برنامه اي كوتاه مدت و ميان مدت براي مقابله با رشد منفي جمعيت در كشورمان به اجرا گذاريم بيش از هر زماني بايد به علل كاهش رشد جمعيت در كشور توجه كرد .

در اين حال بايد توجه داشت كه افزايش رشد جمعيت بسيار زمانبر است و در هر برنامه ريزي بايد به بسترهاي موجود براي تشويق جوانان به عدم ازدواج و يا علل تاخير در آن نيز توجه كرد.

يعني آيا مي توان گفت تا زماني كه شرايط ايجاد شغل و بار مالي زوج هاي جوان فراهم نگردد آنان در انديشه ازدواج باشند؟ و يا اينكه با چه پتانسيلي خانواده اي كه به سختي قادر به تامين نيازهاي مالي خويش است در انديشه فرزند آوري بيشتري باشد؟ در كنار اين پرسش‌ها، پرسش ديگري نيز و جود دارد كه در هر برنامه ريزي براي افزايش رشد جمعيت بايد لحاظ گردد تا كشور به رشد مناسبي از جمعيت برسد.