تحقق اشتغال 1.6 ميليوني؛ توپ سرگردان بين واقعيت و تعاريف اقتصادي
نگارنده: مجتبي رحمتي
18 ارديبهشت 1390 ساعت 17:34
ترديد در مورد صحت آمار اشتغال زماني بيشتر مي‌شود كه طي يك سال گذشته نرخ بيكاري از سوي متولي آن مركز آمار اعلام نشده است و فقط شنيده‌ها حاكي از آن است كه نرخ بيكاري تنها در اختيار مسئولان عالي رتبه دولتي است
وزير كار در حالي تعاريف جديد از مفاهيم اقتصادي درباره اشتغال ارائه مي‌كند كه مركز آمار متولي اين موضوع طي يك سال گذشته هيچ اظهار نظري در مورد اشتغال ايجاد شده و نرخ بيكاري نكرده است.
در روزهاي گذشته وزير كار و امور اجتماعي با ارائه تعريفي جديد فرصت شغلي را با شغل يكي دانست و دليل آن را اينگونه ذكر كرد كه چون از ابتدا تعريف دقيق و جزئي براي آن مشخص نشده اين دو اصطلاح يكي است.
اما از ديدگاه علم اقتصاد و همچنين بر اساس تعريف مركز آمار ايران اين دو اصطلاح يكي نبوده و تعاريف متفاوتي دارد.
بر اين اساس فرصت شغلي از ديدگاه اين مركز «موقعيت شغلي است كه امكان اشتغال فرد آماده به كاري در آن بدون بيكار شدن فرد ديگري وجود دارد.»
همچنين از نگاه مركز آمار، شغل «نوع كاري است كه توسط شخصي در طول زمان مرجع انجام مي‌شود يا انجام آن را برعهده دارد»
به عقيده كارشناسان اقتصادي فرصت شغلي يك شغل بالقوه است كه نياز به بسترهائي دارد تا بالفعل شود و آن را شغل ناميد.
در همين رابطه عبدالرضا اميرتاش يك اقتصاددان معتقد است: زماني مي‌توان فرصت شغلي و شغل را يكي دانست كه ظرفيت، پتانسيل و نياز بازار كار با مهارت كارجويان هم خواني داشته باشد.
اميرتاش عنوان مي‌كند: در حال حاضر به گفته مسئولان يكي از معضلات اشتغال كشور مهارت است كه هم خواني با بازار كار ندارد پس مي‌توان نتيجه گرفت كه اين دو تعريف مساوي يكديگر نيستند.
در همين راستا مشاور معاونت توسعه اشتغال وزارت كار با اشاره به عدم همخواني آموزش و نياز بازار كار مي‌گويد: هم اكنون نمونه گيري‌هاي انجام شده نشان مي‌دهد بيش از 72 درصد كساني كه در جريان كار هستند مهارت كافي براي حضور در بازار كار را ندارند.
در اظهارات وزير كار چند نكته نهفته است كه چرا شوراي عالي اشتغال به عنوان مسئول ناظر بر حسن اجرا و هماهنگ كننده محوري اشتغال در كشور كه دبيرخانه آن برعهده وزارت كار است و نيز بايد ملاك و شاخص مبحث مربوط به اشتغال را طبق استاندارها تعيين كند برنامه‌ريزي دقيق در اين خصوص نداشته است.
به گزارش فارس، بايد از مسئولان امر سوال كرد آيا بر اساس همين تعاريف متفرقه، آمار اشتغال نيز ارائه شده و مدعي هستند كه مركز آمار بر آن صحه گذاشته است؛ اما اين در حالي است كه تاكنون هيچ يك از مسئولان مركز آمار در اين خصوص اظهارنظر رسمي نكرده و در اين راستا روزه سكوت گرفته‌اند.
وزير كار معتقد است وزارت كار متولي اشتغال و اعلام نرخ بيكاري نيست و به همين دليل بهتر است كه حداقل براساس تعاريف و شاخص‌هاي مراكز متولي، نظارت و دقت لازم را بر موضوعات گوناگون پيرامون اشتغال داشته باشد تا شبهه‌ها و ترديد در خصوص صحت آمار اشتغال ايجاد نشود همانگونه كه احمد توكلي رئيس مركز پژوهش‌هاي مجلس طي نامه‌اي به نمايندگان مجلس آمار اشتغال 1.6ميليون شغل را غير واقعي دانسته است.
توكلي در اين نامه اشاره مي‌كند: در حال حاضر بر اساس رشد اقتصادي يك درصد نمي‌توان اين ميزان شغل ايجاد كرد و رشد اقتصادي رابطه معكوس با نرخ بيكاري دارد.
اين درحالي است كه علم اقتصاد نيز بيان مي‌كند لازمه كاهش نرخ بيكاري رشد توليد ناخالص داخلي است و بالتبع زماني كه ايجاد اشتغال رونق يابد منجر به كاهش نرخ بيكاري شده و در نهايت رشد اقتصادي را به همراه دارد.
ذكر اين نكته جالب است كه شيخ‌الاسلامي در جاي ديگري اشتغال ايجاد شده در كشور را پايدار عنوان مي‌كند اما هنوز مشخص نيست كه بر چه اساس و ملاكي اشتغال پايدار را تعريف مي‌كند و اينكه آيا اين مفهوم برگرفته شده از تعريف شوراي عالي اشتغال و وزارت كار مانند تعريف فرصت شغلي و شغل است يا براساس استانداردهاي مرجع رسمي آن يعني مركز آمار تعريف مي‌شود.
اما ترديد در مورد صحت آمار اشتغال زماني بيشتر مي‌شود كه طي يك سال گذشته نرخ بيكاري از سوي متولي آن مركز آمار اعلام نشده است و فقط شنيده‌ها حاكي از آن است كه نرخ بيكاري تنها در اختيار مسئولان عالي رتبه دولتي است كه درهمين راستا رئيس جمهور نرخ بيكاري سال گذشته را نزديك به 10 درصد اعلام كرد.
از طرف ديگر قطعاً در صورتي كه نرخ بيكاري كاهش يافته باشد به عنوان يك برگ برنده در اختيار مسئولان قرار مي‌گرفت تا از اين طريق صحتي بر آمار اشتغال ايجاد شده باشد و نيز به عنوان يك دستاورد بزرگ تلقي شود.
به نظر مي‌رسد مركز آمار در رسالت وظايف و كار حرفه‌اي خود دچار ملاحظات خواسته يا ناخواسته شده است كه به نقش و جايگاه اصلي اين مركز كه شاخص‌هاي رشد و توسعه يك كشور را براساس معيارها و استاندارهاي بين‌المللي ارائه مي‌كند تاثير منفي خواهد گذاشت.
کد مطلب: 2386
آدرس مطلب: http://titronline.ir/vdca.anuk49nei5k14.html?2386